Co to są witaminy?

Witaminy odkryto ponad sto lat temu. Od tamtej pory wiadomo, że witaminy mają kluczowe znaczenie dla zdrowia. Za najważniejsze dla naszego zdrowia, uważa się:

• witamina A,
• witamina C,
• witamina D
• witamina E.

Przyjrzyjmy się im bliżej. Warto poznać ich rolę i funkcje Witamin. 

 Witaminy i ich właściwości – dlaczego są tak istotne?

Czyli jeszcze raz - Co to są witaminy? Witaminy jest grupą organicznych związków chemicznych o różnej budowie. Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.Witaminy mogą być pozyskiwane syntetycznie lub mieć pochodzenie naturalne. Niestety organizm ludzki nie ma zdolności syntetyzowania więkrzości witamin, dlatego koniecznym jest suplementowanie witamin. Niedobór danej witaminy zwana jest  awitaminozą, niedobór to hipowitaminoza, a nadmiar – hiperwitaminoza.

Polski badacz i biochemik Kazimierz Funk stworzył nazwę omawianych związków chemicznych – witaminy. Vitae po łacinie oznacza życie, a amina pochodzi od grupy aminowej, którą zawierała pierwsza wyizolowana przez niego witamina –  B1.

Jakie rozróżniamy witaminy? Jakie mamy witaminy?

Podział witamin oparty jest na właściwościach fizycznych, wyróżniając:

1. witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
   • witamina A,
   • witamina D,
   • witamina E,
   • witamina K 
2. rozpuszczalne w wodzie
   • witamina B,
   • witamina C

Drugi i mniej znany podział wyróżnia witaminy:

1. witaminy będące związkami azotowymi –
   • wszystkie witaminy z grupy B,  
2. witaminy nie zawierające azotu –
   • witamina A,
   • witamina D,
   • witamina E,
   • witamina K 
   • witamina C. 

Witaminy są bardzo istotne w funkcjonowaniu organizmu. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, magazynowane w organizmie pełnią rolę uczestnictwa w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej, regulacji procesów krzepnięcia krwi oraz pełnią funkcję antyoksydacyjną. Zaś Witamin rozpuszczalnych w wodzie w organizmie,, nie magazynujemy, a ich nadmiar jest usuwany wraz z moczem. Witaminy te, pełnią m.in. funkcję koenzymów  układów enzymatycznych i uczestniczą w metabolizmie cukrów, tłuszczów i białek. 

Witamina A – na co brać witaminę A?  Kiedy przyjmować witaminę A?

Witamina A   jest syntetyzowana z beta-karotenu pochodzącego z diety.Witamina A, odpowiedzialna jest za funkcje w procesie widzenia, oraz wpływa na prawidłowe funkcjonowanie tkanki nabłonkowej. Witamina A wpływa na poprawność widzenia.Witamina A (inaczej retinol) zapobiega kurzej ślepocie, pomaga w leczeniu chorób oczu, wzmacnia błony śluzowe nosa, gardła, jelit i płuc, zwiększa odporność na zakażenia, pływa na rozwój i wzrost kości, zapobiega tworzeniu się krzywego zgryzu, stymuluje błony śluzowe do produkcji śluzu i pełni funkcje antyoksydacyjne.

Witamina A, gdzie występuje?

W czym jest witamina A? Beta-karoten, który jest prowitaminą witaminy A, występuje w produktach pochodzenia roślinnego, np. w  pomarańczowych, zielonych  i czerwonych warzywach. Natomiast doszukując się Witaminy A w produktach pochodzenia zwierzęcego, odnajdziemy ją np. w żółtkach jaj, pełnym mleku oraz jego przetworasch, tłustych rybach morskich, wątrobie i podrobach. Jednak należy pamiętać, że witaminę A można przedawkować. wiąże się to z takimi skutkami jak: nadmierna senność i zmęczenie, utrata łaknienia, łysienie, owrzodzenia skórne, krwotoki, a nawet dysfunkcja w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, serca czy nerek. Jak rozpoznać niedobór witaminy A? Do typowych objawów niedoboru witaminy A w organiźnie, należą: suchość i łuszczenie skóry oraz ślepota zmierzchowa, pogorszenie widzenia, suchoścć spojówek i rogówki, a przy dużych niedoborach nawet ślepota. Inne symptomy obejmują zaburzenia wzrostu kości i zębów oraz częste infekcje.

Na co wpływa witamina C?

Witamina C, czyli kwas askorbinowy to jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy, wzmacnia dziąsła i zęby, ogranicza rozwój bakterii, wywołujących próchnicę zębów, ułatwia przyswajanie żelaza, utrzymuje prawidłowy stan tkanki łącznej. Witamina C, wpływa na syntezę kortykosteroidów,wzmacnia odporność organizmu na infekcje, przyspiesza gojenie się ran, bierze udział w metabolizmie podstawowych białek. Czy witaminę C można przedawkować? Otóż, przyjmowanie znacznych ilości witaminy C, nie daje niepokojących objawów. Nadmiar witaminy C w zdrowym organizmie jest wydalany z moczem.Czasem, objawy przedawkowania witaminy C mogą obejmować także dolegliwości żołądkowo- jelitowe, głównie biegunki.

Witamina C w jakich produktach występuje?

ŹródłemWitaminy C są przede wszystkim w owoce i warzywa – m.in. natka pietruszki, papryka czerwona, ziemniaki, czarna porzeczka, kiwi, owoce cytrusowe, szpinak, kalafior, pomidory, truskawki oraz brukselka. Niedobór witaminy C, powoduje choroby jamy ustnej – szkorbut, krwawienie, owrzodzenie dziąseł, wypadanie zębów, kruchość i pękanie naczyń krwionośnych. Również osłabienie odporności, powolne gojenie się ran i nieprawidłowe zrastanie się kości, obrzmiałe i bolesne stawy, podatność na siniaki, osłabienie i niekiedy wzmożona senność mogą być ojawami niedoboru witaminy C.

Witamina D - Na co? Jakie ma działanie witamina D?

Jaką rolę pełni w naszym organizmie Witamina D?  Witamina D, czyli kalcyferol, pomaga w procesie wchłaniania wapnia oraz fosforu z jelit, reguluje uwalnianie wapnia z kości, wpływa na właściwy rozwój i stan kości oraz zębów, ma działanie immunomodulujące. Witamina D powstaje w skórze, która pod wpływem promieni UV.  Witamina D wpływa na komórki szpiku kostnego, podnosi odporność i chroni przed infekcjami układu oddechowego. Suplementacja  witaminy D, wskazana jest noworodkom i niemowlętom, kobietom w ciąży oraz w okresie karmienia piersią, a także osobom w podeszłym wieku. Witamina D swoje źródła skrywa w pełnym mleku, żółtkach jaj, maśle, olejach roślinnych i tłuszczach zwierzęcych, grzybach i drożdżach. Niedobory witaminy D możliwe są szczególnie w okresie zimowym i wiosennym. Niedobór witaminy D objawia się m.in. powiększeniem stawów kolanowych, kostek, dłoni, osłabieniem mięśni, wypadaniem zębów.Trwały niedobór witaminy D u dzieci, prowadzi do krzywicy, a u dorosłych osteomalacjiNiedobór witaminy D, to także pogorszenie stanu skóry, problemy z ostrością widzenia, biegunki, bezsenność i szybkie męczenie się. Natomiast objawami przedawkowania witaminy D, są przede wszystkim: osłabienie, utrata łaknienia, nudności i wymioty, zaparcia, niepokój  wzmożone pragnienie i zwiększone oddawanie moczu.

Witamina E, Na co wpływa witamina E?

Witamina E, czyli tokoferol, - Stabilizuje błony komórkowe i zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów. Ponadto, witamina E umożliwia syntezę lipidów i jest przeciwutleniaczem,  wpływa na krzepnięcie krwi i zapobiega chorobom układu krążenia. Niedobór witaminy E, objawia się ogólnym osłabieniem, suchością i wiotczeniem skóry, a także przebarwieniami na skórze i plamami starczymi, zaburzeniami płodności, osłabioną pracą mięśni, zaburzeniami funkcjonowania błon komórkowych, przyspieszonym rozpadem czerwonych krwinek i zaburzeniami wzrostu. Przedawkowanie witaminy E, prowadzi do zmęczenia i osłabienia, wiąże się z zaburzeniami wzroku, zaburzeniami jelitowymi oraz bólem głowy. Źródła witaminy E, to produkty takie jak:  mleko, jaja, masło, oleje roślinne, ryby, kiełki pszenicy, pieczywo razowe, orzechy, migdały oraz zielone warzywa liściaste.

Witaminy są koniecznee do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, uczestniczą w wielu procesach, wpływają na rozwój, stan zdrowia i wydolność organizmu. Witaminy Muszą być dostarczane organizmowi z codzienną, zróżnicowaną dietą.

Zapoznaj się z całą ofertą sklepu Vitame.

Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.

źródło:

1. Retinol (retinol), Indeks leków, https://indeks.mp.pl/desc.php?id=691
2. Witaminy, wiadomości ogólne. https://www.farmacja.umed.wroc.pl/sites/default/files/files/Witaminy.pdf
3. Witaminy, https://pl.wikipedia.org/wiki/Witaminy
4. Beata Przygoda, Witamina C, https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/63300,witamina-c
5. Magdalena Walicka, Agnieszka Jasik, Marzanna Paczyńska, Michał Wąsowski, Marek Tałałaj, Ewa Marcinowska-Suchowierska, Niedobór witaminy D – problem społeczny, http://www.czytelniamedyczna.pl/2796,niedoblr-witaminy-d-problem-spoeczny.html
6. https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/174221,badanie-stezenia-kwasu-askorbinowego-wiatminy-c-w-surowicy-krwi
7. Witamina D
8. https://polish.mercola.com/sites/articles/archive/2017/09/04/niedobor-witaminy-e.aspx