Żelazo – Niezbędny minerał wspierający transport tlenu i produkcję energii

Żelazo to jeden z kluczowych minerałów w organizmach ludzi, niezbędny do wielu ważnych funkcji, w tym transportu tlenu, produkcji energii oraz wsparcia układu odpornościowego. Jest integralnym składnikiem hemoglobiny – białka krwi, które umożliwia przenoszenie tlenu z płuc do tkanek i narządów. Odpowiedni poziom żelaza jest kluczowy dla utrzymania zdrowia i witalności.

Rola żelaza w organizmie

1. Transport tlenu: Żelazo jest głównym składnikiem hemoglobiny – białka znajdującego się w czerwonych krwinkach, które transportuje tlen z płuc do wszystkich komórek organizmu. Bez wystarczającej ilości żelaza, zdolność do transportowania tlenu jest ograniczona, co prowadzi do osłabienia i zmniejszenia wydolności organizmu.

2. Produkcja energii: Żelazo jest również częścią wielu enzymów biorących udział w produkcji energii w komórkach. Pomaga w procesach oddychania komórkowego, co pozwala na wytwarzanie energii potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

3. Wsparcie układu odpornościowego: Żelazo wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Jest niezbędne do produkcji limfocytów i innych komórek odpornościowych, które pomagają w zwalczaniu infekcji.

4. Produkcja kolagenu: Żelazo bierze również udział w syntezie kolagenu – białka, które stanowi podstawowy budulec skóry, kości, stawów i innych tkanek. Odpowiedni poziom żelaza wspiera zdrowie skóry, włosów i paznokci.

5. Utrzymanie zdrowych włosów i skóry: Niedobór żelaza może prowadzić do problemów z kondycją skóry i włosów, w tym do ich wypadania i osłabienia.

Korzyści z odpowiedniego poziomu żelaza

• Poprawa wydolności fizycznej: Odpowiedni poziom żelaza jest niezbędny do transportu tlenu, co przekłada się na wyższą energię i lepszą wydolność organizmu.
• Wsparcie układu odpornościowego: Żelazo wspiera produkcję komórek odpornościowych, które pomagają w zwalczaniu patogenów.
• Lepsza kondycja skóry, włosów i paznokci: Żelazo wspiera zdrowie skóry, włosów i paznokci, zapobiegając ich osłabieniu.
• Produkcja energii: Żelazo odgrywa kluczową rolę w wytwarzaniu energii niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Źródła żelaza w diecie

Żelazo występuje w dwóch formach: hemowej (pochodzenia zwierzęcego) i niehemowej (pochodzenia roślinnego). Forma hemowa jest łatwiej przyswajalna przez organizm.

Źródła żelaza hemowego (pochodzenia zwierzęcego):

• Mięso czerwone (np. wołowina, baranina)
• Podroby (wątróbka, nerki)
• Drób (np. kurczak, indyk)
• Ryby i owoce morza (np. tuńczyk, łosoś, sardynki, małże, ostrygi)
• Jaja (szczególnie żółtka)

Źródła żelaza niehemowego (pochodzenia roślinnego):

• Rośliny strączkowe (np. soczewica, fasola, ciecierzyca)
• Zielone warzywa liściaste (np. szpinak, jarmuż, brokuły)
• Orzechy i nasiona (np. pestki dyni, nasiona słonecznika, migdały)
• Produkty pełnoziarniste (np. owies, quinoa, brązowy ryż)
• Tłuszcze roślinne (np. oliwa z oliwek)
• Suszone owoce (np. rodzynki, suszone morele, daktyle)

Zalecane dzienne spożycie żelaza

Zalecane dzienne spożycie żelaza zależy od wieku, płci i stanu zdrowia:

• Dorośli mężczyźni: 8 mg dziennie
• Dorośli kobiety (do 50. roku życia): 18 mg dziennie
• Kobiety w ciąży: 27 mg dziennie
• Dzieci (1-3 lata): 7 mg dziennie
• Dzieci (4-8 lat): 10 mg dziennie
• Dzieci (9-13 lat): 8 mg dziennie
• Kobiety karmiące: 9 mg dziennie

Niedobór żelaza – Objawy i skutki

Niedobór żelaza może prowadzić do anemii, czyli niedokrwistości, która objawia się następującymi symptomami:

• Zmęczenie: Jednym z głównych objawów niedoboru żelaza jest przewlekłe zmęczenie i osłabienie, ponieważ organizm nie może skutecznie transportować tlenu do komórek.
• Bladość skóry: Zmniejszenie ilości czerwonych krwinek i hemoglobiny prowadzi do bladości skóry.
• Zawroty głowy i duszność: Niedobór żelaza może powodować zawroty głowy, trudności z oddychaniem, zwłaszcza przy wysiłku fizycznym.
• Bóle głowy i problemy z koncentracją: Ponieważ mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu, może pojawić się trudność w koncentracji oraz częste bóle głowy.
• Wypadanie włosów: Niedobór żelaza może prowadzić do osłabienia włosów i ich wypadania.
• Zimne dłonie i stopy: Niedobór żelaza może wpływać na krążenie, powodując uczucie zimna w kończynach.
• Zaburzenia smaku i apetytu: Osoby z niedoborem żelaza mogą odczuwać dziwne pragnienie zjedzenia rzeczy, które nie są jedzeniem, takie jak ziemia czy kreda (stan nazywany pica).

Nadmiar żelaza – Objawy i skutki

Zbyt duża ilość żelaza w organizmie (hematochromatoza) może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak uszkodzenie wątroby, serca czy trzustki. Objawy nadmiaru żelaza to:

• Zmęczenie i osłabienie: Zbyt duża ilość żelaza może powodować przewlekłe zmęczenie i ogólne osłabienie organizmu.
• Bóle brzucha i zaparcia: Przedawkowanie żelaza może prowadzić do dolegliwości żołądkowych, takich jak bóle brzucha, nudności, wymioty i zaparcia.
• Zaburzenia rytmu serca: Nadmiar żelaza może wpłynąć na funkcjonowanie serca, prowadząc do arytmii.
• Uszkodzenie narządów: Zbyt wysoki poziom żelaza może uszkodzić wątrobę, serce, trzustkę oraz inne narządy wewnętrzne.

Suplementacja żelazem

Suplementy żelaza są często zalecane w przypadkach niedoboru, szczególnie u osób z anemią, kobiet w ciąży, dzieci, osób wegetariańskich i wegańskich, a także u sportowców. W suplementach żelazo występuje głównie w postaci siarczanu żelaza, glukonianu żelaza lub fumaranu żelaza.

Warto jednak pamiętać, że nadmiar żelaza może być szkodliwy, dlatego suplementację żelazem należy prowadzić pod kontrolą lekarza.

Podsumowanie

Żelazo jest kluczowym minerałem, który zapewnia prawidłowy transport tlenu, produkcję energii oraz wspiera układ odpornościowy.

Zapoznaj się z całą ofertą sklepu Vitame.

Przedstawiony materiał ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.

źródło:https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/zelazo-znaczenie-zelaza-dla-organizmu,5030,n,2669